Voldemort

Telkens als ergens in Nederland in welke context dan ook de Tweede Wereldoorlog opduikt schiet het hele volk in een stuip. Vorige week was het weer raak. Fouad Sidali, lid van het landelijk partijbestuur van de PvdA, heeft op Twitter politicus Geert Wilders direct vergeleken met Adolf Hitler. Meteen viel Jan en Alleman over hem heen, waarna de arme Sidali zijn woorden weer moest inslikken. Overigens wel een knap staaltje van integreren, dat je zelfs de hypocriete trekjes van het gastland overneemt. Want de vergelijking van Wilders en Hitler is zo gek nog niet en de reacties hierop zijn al even hypocriet als onzinnig.

Hypocriet omdat Nederland betreffende de holocaust een hele dikke laag boter op het hoofd heeft. Nergens in Europa verliep de deportatie van Joden in WWII zo efficiënt als in Nederland dankzij de welwillende medewerking van ons toenmalige ambtenarenapparaat dat de plaatselijke bevolkingsregisters gedienstig aan de bezetter ter inzage gaf. Heeft niemand er toen aan gedacht die registers te verdonkeremanen? Daarnaast was het aantal NSB-ers en andere sympathisanten vele malen hoger dan het aantal verzetsstrijders, hetgeen er toe leidde dat ondergedoken Joden in groten getale werden verraden. Ik moet dan altijd even denken aan Voldemort, de belichaming van het kwaad in de Harry Potter serie: “Hij die niet genoemd mag worden.”

Onzinnig omdat Hitler meer was dan de idiote gek die zes miljoen Joden vermoordde. Ook Hitler is, net als Wilders nu, ooit begonnen als recalcitrant onderdeurtje, zoals Siladi terecht opmerkte. Hitler heeft daarvoor in de dertiger jaren van de vorige eeuw zelfs in de bak gezeten. Wilders is al een eind op weg. Inmiddels moet worden gevreesd dat een derde deel van alle Nederlanders het stiekem met Wilders eens is. En zijn aanhang is het grootst in die lagen van de bevolking waar Hitler aanvankelijk ook zijn grootste aanhang had. Ik houd mijn hart vast als Wilders ooit zover komt dat hij de coalitie mag bepalen. Zullen grote delen van het o zo politiek correcte parlement dan niet plotseling staan te springen om met hem mee te mogen doen? 

Toegegeven: het zal onder Wilders niet snel komen tot een Kristallnacht en ook gaskamers zullen er niet worden gebouwd. Daarvoor zijn de omstandigheden te verschillend. Maar wat gebeurt er als Wilders evenknieën in Europa eveneens de verkiezingen in hun land winnen? Toen Pim Fortuyn populair begon te worden sprak iedereen in politiek Den Haag er schande van. Toen de man eenmaal was begraven nam de een na de ander zijn standpunten over. Ik wil straks nog wel eens zien bij welke politieke partij de ‘minderheden van buitenlandse afkomst’ nog kunnen onderduiken en wie ze uitlevert aan Wilders’ bruinhemden.

Geen kunst

Op strategische plekken in de stad staan kunstobjecten die gezien het oubollige karakter zouden kunnen stammen uit de tijd van de Beeldende Kunstenaars Regeling. Ongetwijfeld doe ik de kunstenaars zeer tekort als ik zeg dat het lijkt alsof ze zijn samengesteld uit strandvondsten en stukken oud ijzer van maritieme oorsprong. Ik hoop dat ze niet bedoeld zijn om de argeloze bezoeker er op te wijzen dat men zich in een havenstad bevindt. Alsof de skyline van de Oosterhoek, de dijk en het havencomplex achter de stormkering niet voor zich spreken. De stad heeft last van krimp en dat heeft zijn weerslag op de leefbaarheid, er is veel leegstand in het winkelgebied en vanwege het overschot aan woningen zijn er complete straten gesloopt. Van de mensen die ik er heb gesproken zijn er niet veel die positief over hun stadsbestuur spreken. Natuurlijk moet je dit laatste met een korreltje zout nemen want mopperen op de overheid is wat we allemaal het liefste doen. Maar toch.

Even terug naar de kunst. Al is de volksaard er tamelijk nuchter, dat wil niet zeggen dat er geen ruimte is voor schone kunsten. Talent en vaardigheden zijn er genoeg, maar het grote publiek heeft een andere smaak. Of misschien moet ik zeggen, een andere beleving van wat kunst is. Zo was er eens een mogelijkheid voor de verzamelde amateurkunstenaars in de havenstad om hun werken te exposeren in de eigen woonplaats. Helaas vond er van te voren een soort ballotage plaats van wat men mocht komen tentoonstellen. Het gevolg was dat de zaal vol hing met werken met een hoog déjà vu gehalte. De obligate boerderijtjes-waar-vader-of-moeder-is-geboren, de vergezichten-met-sloot-en-eenzame-boom en de oude-dorpsgezichten-van-de-verdwenen-dorpen. Gevoelswaarde: 10. Uitvoering: 8. Zij gaven exact weer uit welk hout de organisatie gesneden was. Kunst is een schilderij op A4 formaat. Punt.

Uit de bevolking van werk- en ambachtslieden komt een stroom van talenten voort die hun ambacht hebben verfijnd tot een handvaardigheid om jaloers op te worden. Ik heb de prachtigste beelden, sculpturen en modellen gezien, vervaardigd door mensen die in hun vrije tijd wel eens iets anders met hun handen willen doen dan wroeten in beton, staal, scheepsmotoren, chemicaliën en aluminium. Zo was er eens een mevrouw die zich had gespecialiseerd in het beschilderen van eieren van het formaat ganzenei. Ze had eieren die voorzien waren van abstracte vormen die in eerste instantie doen denken aan een uit de hand gelopen paasei-schilder-hobby. Maar het was veel meer dan dat. Zo had deze dame vitrines vol met eieren die waren voorzien van afbeeldingen van vogels. Levensecht, minutieus tot in de fijnste details. Dagenlang was ze met vergrootglas en sterke lamp bezig. Een vogelboek opengeslagen naast zich. Ze stonden op houten sokkeltjes, kunstwerkjes op zich, die waren vervaardigd door manlief, die ook tekende voor de vitrines. Op de sokkeltjes stond de naam van de vogelsoort. Ik heb geen verstand van vogels maar ga er maar gerust van uit dat de gelijkenis met de echte gevleugelde vrienden treffend is.

Mevrouw heeft ze niet mogen exposeren op de eerder genoemde tentoonstelling. De wijze heren van de plaatselijke kunstcommissie waren onverbiddelijk. Eieren schilderen is geen kunst.