Zalig zijn de eenvoudigen van geest

Als J.K. Rowling een boek schrijft over een voor gewone mensen onzichtbaar en onvindbaar kasteel waar kinderen les krijgen in toveren, zich verplaatsen via de brandende open haard en vliegende auto’s en dan onderweg klappen krijgen van een woedende boom, vind iedereen dat eigenlijk heel normaal. Oké, toveren kan niet echt maar het is knap geschreven, spannend en vooral de verfilming is prachtig om te aanschouwen. Ook zijn hele generaties opgegroeid met een zeshonderd jaar oude man die gekleed in een rode mantel op een wit paard over de daken rijdt om cadeautjes door de schoorsteen te gooien. Ook als je in een flat twaalf hoog woont. En met wolven die omaatjes en geitjes opeten, die dat echter gewoon overleven. En met boze heksen en onschuldige kinderen die op miraculeuze wijze de strijd tegen die heksen telkens weer weten te winnen. Iedereen snapt dat deze verhalen niet waar gebeurd zijn.

Er is iets aan de hand met onschuldige kleine kinderen in combinatie met dingen die niet kunnen. Het is een thema wat voor vele doeleinden geschikt is. Zo is er een heel oud boek wat vol staat met dingen die niet kunnen zoals tovenarij, onmogelijke natuurverschijnselen, wrede koningen en onschuldige kinderen die daar het slachtoffer van zijn. Volgens mij heeft Rowling dat boek eens goed bekeken, zich achter de oren gekrabd en gedacht: “Dat kan ik ook, maar dan beter.” Dat is haar goed gelukt al had haar marketingcampagne niet de kracht en het volume van tweeduizend jaar indoctrinatie. Daardoor wordt dat oude boek klakkeloos als waarheid geaccepteerd en worden de boeken van Rowling en de gebroeders Grimm als sprookjes afgeserveerd.

Gisteren zag ik op het journaal de heiligverklaring van twee Portugese kinderen langs komen. Mijn mond viel open van verbazing. Hoe is dit mogelijk? Het antwoord ligt voor de hand: in godsnaam. In een tijdperk waar huilende madonna’s gewoon stenen beelden blijken te zijn die door een oude priester op stille momenten van tranen werden voorzien, waar wonderen natuurverschijnselen bleken te zijn of toevalligheden die door belanghebbenden met valse verklaringen werden verdraaid tot dingen die toch ‘zeker geen toeval meer konden zijn’, krijgt het Vaticaan het voor elkaar om twee kleine kinderen heilig te verklaren omdat ze een personage uit het voornoemde tweeduizend jaar oude sprookjesboek zouden hebben gezien. Ik heb eens even gegoogeld en stuitte op een heuse website, beheerd door een Nederlandse stichting die god betere het ook nog eens de ANBI-status heeft gekregen en daar ook nog trots op is. Op die site staat letterlijk beschreven hoe een en ander in zijn werk ging. Van een engel die uit de hemel kwam en die de kinderen voordeed hoe ze moesten bidden en vooral hoe vaak ze het moesten doen, die uiteindelijk met de aankondiging kwam dat Maria zelf ze zou bezoeken die ze van alles zou vertellen. Het is werkelijk te bizar voor woorden. Men verwijt mij wel eens dat ik religie ridiculiseer. Nou, dat doen ze toch echt zelf. Natuurlijk ging het er over dat de kinderen erg zouden lijden maar dat ze het konden dragen omdat ze na hun dood bij Jezus zouden zijn. Typisch christendom om altijd maar weer onschuldige kinderen te laten lijden en dat goed te praten met de onvermijdelijke allesverzoenende dood. Ook deed Maria allerlei voorspellingen en liet ook nog eens drie geheimen achter die door het Vaticaan werden gekoesterd. Niemand mocht weten wat die geheimen waren want anders was het immers niet meer geheim. Hoe die geheimen dan op genoemde website, en ook op Wikipedia, terecht zijn gekomen is een bijkomstigheid waar we niet over moeten vallen vrees ik.

Met Maria is wat geks aan de hand. Naast deze Portugese kindertjes heeft ze dat geintje vaker geflikt. Bekend is ze van Lourdes natuurlijk, maar ook in het nabijgelegen Heede, hier vlak over de grens in Duitsland, is ze op bezoek geweest in 1934. Ook weer bij een stel kleine meisjes die in een schuur aan het spelen waren terwijl de ouders het zo druk hadden met Frühschoppen dat ze de kinderen totaal vergeten waren. Maria zoekt kennelijk kinderen op uit eenvoudige orthodox katholieke milieus, door hun ouders op pad gestuurd om geiten te hoeden, hout te sprokkelen of gewoon even uit het oog verloren, helemaal alleen in een bos of veld, overgeleverd aan hun eigen fantasie en gedurende langere tijd geen volwassene in de buurt om zaken te relativeren of de kinderen in de werkelijkheid terug te laten keren met een glaasje ranja, een knuffel of een aai over de bol. Zonder de juiste duiding gaan kinderen met hun fantasieën op de loop. Er zitten monsters onder hun bed en de favoriete pop kan echt dingen terug zeggen die alleen de poppenmoeder kan horen. Dagen lang alleen op een berghelling om op de geiten te passen leidt tot enge beesten achter een struik en een zonnestraal tussen het gebladerte door kan zomaar een geestverschijning zijn. Maria zoekt juist die kinderen op om aan te verschijnen. Naast de gebruikelijke rimram over de rozenkrans die de kinderen ook van de pastoor horen vertelt Maria hen ook over grote wereldse zaken. En dat is gek. Want als ik Maria zou zijn en ik heb een boodschap voor de hele mensheid dan zou ik een ander podium zoeken dan een arm ongeletterd kind in een kleine afgesloten katholieke dorpsgemeenschap. Dat is ook zoiets, Maria doet het alleen bij katholieke kindertjes, nooit bij gereformeerde kindertjes.

Ik vraag me toch werkelijk af of de paus en zijn gevolg dit zelf allemaal geloven. Zijn ze er echt van overtuigd dat god naast zijn zoon lang geleden nu nog steeds engelen en zelfs de moeder van zijn zoon die echter niet zijn vrouw is, naar de aarde stuurt? Of is het poppenkast voor de simpele ziel om het geloof en de trouw aan de kerk in stand te houden? Of om de geldstroom op gang te houden? Mijn ouders waren zeer gelovige katholieken. Zouden zij echt geloofd hebben in huilende beelden en Mariaverschijningen? Ik kan het me niet voorstellen, sterker nog, ik weet haast wel zeker dat zij dit met een flinke korrel zout zouden hebben genomen. Niet geheel toevallig is het christendom ontstaan in Rome. Daar waar de Romeinse keizers heersten over de halve wereld. En die hadden al een truc om het morrende gepeupel koest te houden: “Geef het volk brood en spelen”.