Den vaderland getrouwe…..

Als wij op vakantie gaan nemen we volgens goed gebruik een tas vol boeken mee. Daarin zijn wij ouderwets want tegenwoordig moet je een e-reader hebben met honderdduizend boeken er in. Maar boeken van papier zijn op een of andere manier romantisch. Op je terras op een zwoele zomeravond in je vakantieparadijs met een goed glas binnen handbereik. Dan wil je geen las-ogen oplopen van een hoornvlies verbrandend stuk elektronica. Dan wil je een papieren boek, met een stukje van een krant gescheurd papier als boekenlegger wat dan op de grond valt en door de zwoele bries wordt meegevoerd naar onbekende verre einden, waardoor je het boek opengeslagen op de kop in het gras moet leggen als je even wil opstaan om bij te schenken. Er gaat niets boven de nostalgische romantiek van boeken van papier.

Echtgenote gaat daarvoor ruim op tijd naar de bieb en zoekt wat voor zichzelf uit. Ik weet nooit wat ik mee wil en wacht tot een dag voor vertrek. Dan rijdt ik langs een kringloopwinkel en zoek in de eindeloze stellingen tussen de duizenden boeken die daar zijn ingeleverd. Afgelopen jaar nam ik o.a. een boek mee waarvan ik nu niet meer weet hoe het heette, wie het geschreven heeft en waar het over ging. Maar ik heb er een paar avonden plezier aan gehad. Ook een boekje van Maarten ’t Hart ging mee. Daar was ik in een half uur klaar mee. Maarten heeft eens gepoogd een misdaadroman te schrijven. Dat is mislukt. Op het vakantieadres was een, oh wat ecologisch verantwoord, doos voor oud papier. Daar heb ik Maarten’s mislukking in gegooid. Ook had ik een Ludlum bij me. Ludlum is behalve een jeugdzonde tevens een oude vriend. Ik heb ze volgens mij allemaal gehad. De eersten waren het best. Echte spanning. In de loop der jaren kwamen er steeds meer elektronische snufjes aan te pas om spionnen van de vijand te grazen te nemen. Dan wordt het voor mij op het laatst zo onwaarschijnlijk dat ik afhaak. Het is net als toen we vroeger cowboys en indianen speelden. Als je dodelijk was getroffen door een lange houten speer van Dampende Bizon dan was daar op het laatst nog net een pilletje die je weer beter maakte. Zo had Ludlum er op het laatst een handje van om zichzelf helemaal vast te lullen in zijn eigen complot zodat er een satelliet van de CIA aan te pas moest komen die in je linker broekzak kon kijken om daar je telefoon aan of uit te zetten om op het laatste nippertje aan een horde bloeddorstige Russische spionnen te ontsnappen. Verzin het maar. Overigens bleek na tien bladzijden dat ik het al een keer gelezen had. Ik heb het toch voor de tweede keer uitgelezen. Want dan wordt je nieuwsgierig, zo van hoe ging het ook alweer, en dan komt er na tien bladzijden een punt waarop je een oh-ja-zo-zat-het! beleving hebt en dan begint de cyclus opnieuw. Thuis aangekomen ging Ludlum ook bij het oud papier. Ik had in totaal 4 boeken mee uit de kringloop, in totaal  2 euro aan leesvoer. Goedkoper dan de bieb.

Het vierde boek was van Geert Mak. De eeuw van mijn vader. Ik was verbaasd het in de kringloopwinkel aan te treffen. Alsof het daar niet zou passen. Maar ook mensen die Geert Mak lezen gaan een keer dood en ook die boeken komen dan bij de kringloop. De dood en de kringloopwinkel maken allebei geen onderscheid tussen mensen. Overigens is Geert Mak bij ons in de boekenkast beland. No way dat die bij het oud papier gaat. Ik denk dat mijn kinderen het uiteindelijk wel weer naar de kringloop doen, als ik op 103 jarige leeftijd in goede gezondheid ben overleden. Geert hakte er in. Aanvankelijk gaat het voorzichtig. De eerste trein, de eerste auto, je kent het wel. Maar allengs wordt het interessanter. Eigenlijk zou het verplichte kost moeten zijn voor aankomende landsbestuurders. En ook op de boekenlijsten voor alle examens. Nu ik dit schrijf vraag ik me af of er nog wel boekenlijsten bestaan. Lezen de huidige examenkandidaten nog wel verplicht boeken en zit daar dan ook nog steeds Het Bittere Kruid van Marga Minco bij? Ik weet het waarachtig niet maar ik denk dat men tegenwoordig een bepaald level in GTA of World of Warcraft moet halen om te slagen voor het examen biologie of een ander vak waar niet meer in onderwezen wordt. Het kan ook zijn dat ik een iets te negatief beeld van ons huidige onderwijsstelsel heb. Het zou bijvoorbeeld best zo kunnen zijn dat leerkrachten nog een paar uur per week vrij kunnen maken in hun vergaderschema om daadwerkelijk iets aan kennisoverdracht te doen, net als vroeger.

Zo las ik bijvoorbeeld dat in de tijd van koningin Wilhelmina het land, wij dus, zich ernstig zorgen maakte of zij wel op tijd voor nageslacht zou kunnen zorgen. Dan zou er na Wilhelmina zomaar een onbekende Duitser op de troon kunnen komen. Dat was in die tijd een reële angst. Dan hadden we nu een andere koning. Of een republiek. Of waren we misschien wel Bundesland Holland. Ook leuk. Zo zie je maar dat de geboorte van een koningskind de toekomst van het land bepaald. Van al die andere baby’s die op die dag geboren zijn hoor je nooit meer iets. Apart fenomeen, zo’n koningshuis. Beetje uit de tijd wat mij betreft. Serieus werd het pas toen ik vernam dat er in WW-II zo’n dertigduizend (30.000!) Nederlandse SS-soldaten meevochten aan Hitler’s Oostfront. En daar zijn er heel veel van terug gekomen. En die werden niet ter verantwoording geroepen want die konden we goed gebruiken in onze kolonie om de Indonesische opstand neer te slaan. Goed getraind, gefrustreerd en gevechtservaring. Want een beetje bloeddorst en barbarij kan voor die heidense inlanders geen kwaad moeten onze gereformeerde landsbestuurders gedacht hebben. En zondag maar weer braaf naar de kerk. Nou ja, dat soort dingen lees je in ‘De eeuw van mijn vader’. Het verschaft je een andere invalshoek op wat je over je eigen land denkt te weten. Zou Thierry Baudet het bijvoorbeeld ook gelezen hebben? En waarom is hij niet tot het besef gekomen dat zijn Uil van Minerva niks anders is dan een houtduif met buikgriep die onze vrije wereld met onvervalste nationaal-populistische diarree onderschijt?

Elk jaar op 15 augustus is het weer Indië-herdenking. Wij herdenken dan het einde van de Japanse bezetting van ons wingewest. Indonesië herdenkt op 17 augustus dat ze door de Japanners bevrijd zijn van de Nederlandse bezetter. Terwijl Europa haar wonden likte gingen wij na 1945 in Indonesië gewoon door met onderdrukken tot we er in 1949 onder druk van de VN eindelijk mee ophielden. Konden onze SS-jongens ook eindelijk terug naar moeder de vrouw. Volgend jaar gaat Koning Willem op staatsbezoek naar Indonesië. Zit in zijn koffer ‘De eeuw van mijn vader’ voor de late uurtjes op zijn hotelkamer? Fris gedoucht nog even lezen in bed? En zit er op zijn bagage dan een stickertje met het trotse rood-wit-blauwe?

Een brief van Jezus

Het gebeurde in de vakantie. Wij waren nog niet terug van onze reis naar Zuid-Limburg en de Ardennen. Juist toen kwam hij. De brief. Een handgeschreven enveloppe met sierlijke letters aan elkaar geschreven. Helaas wel een verbetering in de postcode en de straatnaam was verkeerd gespeld. Viaductstraat is met een c en niet met een k. Alleen de achternaam was vermeld.

Het was een brief van Jezus. Hij schrijft dat hij van me houdt en me graag wil helpen en mijn vriend wil zijn. Hij vind het jammer dat ik geen oog voor hem en zijn vader heb. Zijn vader houdt namelijk ook van mij en wil mij ook helpen, schrijft Jezus. Als ik desondanks toch met hem wil praten hoef ik hem maar te roepen. De inhoud van een heel kantje A4 in 4 zinnen. Er wordt geen voorkeur uitgesproken voor één bepaalde variant van een van de vele aardse afgezanten van Jezus en zijn vader. Zijn vader is trouwens een rare. Want 570 jaar na de geboorte van zijn zoon Jezus maakt hij een zekere Mohammed ook wijs dat hij de enige ware profeet is. En de joden, nota bene de oudste van de drie Abrahamistische religies, zitten nou nog steeds op de ware Jacob te wachten. Die hebben nog geen profeet gehad die ze acceptabel genoeg vonden. Dat is raar toch. Een God die er drie grote religies op na houdt. Overigens zijn er sinds mensenheugenis ongeveer 4000 goden in omloop geweest. En er zijn naast Jezus’ vader nu nóg steeds een heel regiment andere goden in omloop. Arme Jezus, die denkt dat zijn vader de enige is.

Jezus schrijft achtereenvolgens dat hij de zonsondergang en een koel briesje veroorzaakte, dat hij de maan op mijn gezicht liet schijnen, dat het zijn tranen regende omdat ik niet reageerde, dat hij de blauwe hemel en het gras, de bloemen, de bergbeek en de vogels in stelling bracht om zichzelf aan mij te tonen. Als ik dat zo lees is Jezus een ander woord voor Moeder Natuur. Of voor Harry Potter maar zo ver wilde ik dit keer niet gaan. Maar waarom zou ik de natuur Jezus willen noemen? Daar heeft toch niemand wat aan?

Jezus schrijft ook nog dat hij mij kan zien en, last but not least, dat hij zich niet wil opdringen. En dan komt hij met zo’n brief? Een kopie van een stuk tekst wat ooit is geprint op een matrixprinter? Matrixprinters worden al dertig jaar niet meer gebruikt. Het is een oude techniek waarbij de karakters worden opgebouwd uit losse kleine puntjes. Ze konden maar 1 kleur. Je kon kiezen uit de kwaliteiten ‘snel’ , ‘normaal’ en ‘typemachinekwaliteit’. Bij de moderne elektronicawinkels weet niemand meer wat  een matrixprinter is en als je vraagt naar afdrukken in typemachinekwaliteit klapperen ze helemaal met de oren. Voor iemand die graag de vriend wil zijn van alle mensen, houdt hij er een belabberde marketingstrategie op na. Dat gaat niet werken zo.

Ik neem aan dat de afzender niet gelooft dat ik werkelijk denk dat de brief echt van de imaginaire Jezus, poststempel Zwolle, komt. Het is ongetwijfeld zijn bedoeling me te overtuigen dat een bekering tot het christendom, het aanvaarden van Jezus als mijn heiland, goed voor me is. Maar daar heeft hij het al mis. Ik weet wie Jezus is en uit welke mythologie hij komt. De context is me genoegzaam bekend. Vergelijk het maar met Sinterklaas. Hoe groot is de kans dat iemand, nadat hem de ogen geopend werden, later op aandringen van een ander opnieuw in Sinterklaas gaat geloven? Nou, precies. Sterker nog, het aandringen zal als hinderlijk ervaren worden. Zo voelt deze brief voor mij. Onnozel en respectloos. Onnozel lijkt me duidelijk, respectloos omdat dit soort types kennelijk niet kunnen aanvaarden dat er mensen zijn die niet geloven wat zij geloven. Ik ben atheïst en kom daar volmondig voor uit. Net zoals mensen volmondig voor hun geloof uitkomen. Mag allemaal. Maar ik zal niemand persoonlijk aanspreken op zijn of haar overtuiging. Ieder zijn meug, vrijheid blijheid. Ik stuur gelovigen toch ook geen brief waarin ik oproep om te stoppen met geloven? Nou dan. “Wat gij niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet”, zei Jezus vroeger altijd. Onthoudt dat nou toch eens.